आयाडेंटीटी मायेपिया म्हणजे “स्वत्वा बद्दलची लघु दृष्टी

मित्रानो तब्ब्ल दहा वर्षानंतर कस काय वर पुन्हा येते आहे. मध्यल्या काळात एखाद पोस्ट केल्या असतील, पण या ना त्या कारणाने इथे फार येणं जमलं नाही.

आता मी टिल्टेड प्लॅनेट नावाचा यूट्यूब चॅनेल सुरु केला आहे. चॅनेल इंग्रजी असला तरी मराठी सबटायटल्स उपलब्ध आहेत म्हणून इथे लिंक देते आहे

गुढीपाडवा आईचा - भाग दोन

लावून देह पणाला

देशी जन्म जगाला

ओवाळणी आयुष्याची

आधीच मिळाली आम्हाला

गुढीपाडव्याच्या दिवसाला

करितो औक्षण आईचे

गुढीपाडवा आईचा

आईची इतकी महती असताना, दिवाळीत पाडव्याला ओवाळले जाते ते फक्त वडीलांना. आईला ओवाळण्याचा एकही सण अस्तित्वात नाही. या नवीन वर्षापासून दर गुढीपाडव्याला आईला ओवाळायची नवीन प्रथा सुरु करूयात का? पटले तर शेयर करा आणि आपल्या घरी ही प्रथा सुरु करा. ‪#‎aailaowala‬ (आईला ओवाळा) हा hashtag twitter वर सुरु करण्यात आला आहे. कृपया या गुढीपाडव्याला आईला ओवाळा व पोस्ट करा.

बाळाचे आगमन - भाग ८ नविन घडामोडी

हो ना करता करता चॆपेल बाईंकडून बर्थ सेंटरमधे बदली करून घेतली, तेव्हा २८ वा अाठवडा सुरू होता. तिथे मग नियमित तपासण्या सुरू झाल्या होत्या. बर्थ सेंटरमधे तपासणी फारच चांगल्या पद्धतीने व बराच वेळ चालायची.

साधारण ३० व्या अाठवड्यात पोटात हालचाल जरा जास्तच होतेय असं लक्षात अालं. बाळ लवकर येणार अाहे, बांधकाम अाटपव असं नवऱ्याला सांगून पाहिलं पण काsही उपयोग झाला नाही. पहिलं बाळ सहसा उशीरा येतं, म्हणजे अापलंही उशीराच येणार अाहे असं मला समजावून त्याने अाणखी कामांच्या यादीत भर टाकली!!!!

३०व्या अाठवड्यात अाम्हा दोघांचा लमाझ बर्थिंग क्लास सुरू झाला. या क्लासमधे early labor, active labor अाणि pushing या स्टेजेसची माहिती सांगितली जाते. प्रत्येक स्टेजमधे काय करावे, दवाखान्यात जायची वेळ कोणती, active labor मधे साथीदाराने काय करावे, बाळंतिणीने कोणत्या positions घ्याव्यात, मदतनिसाने तिला मदत कशी करावी हे शिकवले जाते, व इतरही बरीच माहिती दिली जाते.

३५व्या अाठवड्याची तपासणी झाली तेव्हा माझं चक्कं ४ सेमी डायलेशन झालं अाहे हे मिडवाईफ लिऍनच्या लक्षात अालं.

अरे बापरे! म्हणजे चक्कं active labor सुरू होण्याची वेळ अाली होती - (बर्थिंग क्लासमधे शिकलो होतो एव्हाना!).

मिडवाईफ लिऍनने ऑन कॉल मिडवाईफला बोलवून घेतलं अाणि माझी अोळख करून दिली. माझ्या पोटाबिटात अजिबात दुखत नव्हतं. त्यामुळे त्यांनी मला घरी पाठवलं.

३७ अाठवडे पूर्ण झाले नाहीत तर बर्थिंग सेंटरमधे जन्म देता येणार नाही. दवाखान्यात जावे लागेल. पण तशी वेळ अाली तर मिडवाईफ बरोबर येईल असे त्या म्हणाल्या.

ही नियमित चाचणी असल्याने मी एकटीच अाले होते, ती ही कारने. नवऱ्याला फोन करून सांगितलं, तो म्हणाला काही हरकत नाही, घाबरू नकोस, तुझी टर्म पूर्ण होणारच, अजून एक महिना बाकी अाहे, तेव्हा घे गाडी नी ये घरी!!! काय हा अाशावाद, की अज्ञान? मी कपाळाला हात मारत गाडी सुरू केली.

घरी अाले, घरात जिकडे पहावे तिकडे बांधकाम सुरू होते. वेळ पडल्यास नविन बाळाला ठेवता येईल अशी एकही खोली नव्हती, तिऱ्हाईत माणसे सगळीकडे काम करत होती.

"कधी संपणार हे?" निराश होऊन मी नवऱ्याला विचारले.

"बाळ येण्याअाधी" त्याचे शांतपणे उत्तर!

संध्याकाळी बर्थिंग क्लास होता. तिथल्या शिक्षिकेला विचारले की या परिस्थितीत काय अपेक्षा करता येईल? ती म्हणाली काही सांगता येत नाही. अाज रात्री किंवा due date च्याही पुढे. नंतर कळले की अाम्हाला धीर देण्यासाठीच तसं म्हणाली होती. पुढच्या अाठवड्यात म्हणजे शेवटच्या क्लासला अामची उपस्थिती नसणार हे ती जाणून होती.

तो गुरूवार होता. शुक्रवार, शनिवार, रविवार गेला अाणि काहीच झाले नाही. शेवटी नवऱ्याची बत्तीशी खरी ठरेल अशी अाशा वाटू लागली.

तरीही मी दवाखान्यात जायची बॅग पॅक करून ठेवली. नवऱ्याला म्हंटलं तू ही कर ना, तो म्हणाला अजून एक महिना अाहे!

सोमवार अाला तसा ३६ वा अाठवडा सुरू झाला. अाणखी एक अाठवडा तरी कळ काढ रे बाळा, असे मी म्हणत राहिले.

मंगळवारी रात्री झोपायला गेले. बेडरूममधे जिकडे बघावे तिकडे बॉक्सेस पडले होते, चालायला सुद्धा जागा नव्हती. त्या अवस्थेत माझे नेस्टिंग इंस्टिंग्ट जागे झाले अाणि मी बेडरूममधले सगळे बॉक्सेस एक एक करत फॅमेलि रूममधे अाणून ठेवले.

अामच्या स्वयंपाक घरात सिलिंगचे काम सुरू झाले होते, त्यामुळे एक तर सासरी किंवा हॉटेलात जेवण असायचे.

बुधवारी संध्याकाळी घराजवळच्या भारतिय रेस्टॉरेंटमधे गेलो होतो. रेस्टॉरेंटची मालकिण लिंडा म्हणाली, "मी तुझी अाठवणच काढत होते कारण काल अाम्ही व्हिगन बर्फी बनवली."

बर्फी फारच चविष्ट झाली होती. जाताना मला तिने अाणखी बर्फी पॅक करून दिली.

गुरूवारी सकाळी अॉफिसचे काम करत होते, ड्रावरमधून एक फाईल काढायला खाली वाकले ते निमित्त झाले अाणि वॉटर ब्रेक झाले. खाली येऊन नवऱ्याला सांगितले.

"Congratulations!" नवरा नव्हे, सामानाअाडून डोके काढत ठेकेदार म्हणाला. मी डोक्यावर हात मारून घेतला.

"तुम्ही उद्याच्या उद्या काम संपवा" अनायसे समोर उभ्या असलेल्या ठेकेदाराला नवऱ्याने सांगितले (??!! :( ))

पुन्हा वर गेले. कामावर सगळ्यांना "जाते" असे सांगितले, त्या अाठवड्यातल्या मिटिंग्ज रद्द केल्या, अाऊट अॉफ अॉफिस मजकूर सज्ज केला.

नवऱ्याने मित्रांना फोनकरून बेबी शॉवर रद्द करायला सांगितले.

मग बर्थिंग सेंटरमधे फोन केला. डायरेक्टर मोरिन डारसी स्वतःच फोनवर होती.

"मोरिन, माय वॉटर ब्रोक."

"अार यू शुअर?"

मग फोनवरच तिने लक्षणे विचारून खात्री करून घेतली.

"हॅव यू ईटन?"

"नो"

"देन ईट अॅंड कम अॉन अोव्हर"

सासूबाईंना फोन करून सांगितले. त्या म्हणाल्या "या मग जेवायला लवकर".

सासूबाई घाबरलेल्या होत्या. त्यांना मीच धीर दिला!!!

अारामात जेवण उरकले, लिंडाची बर्फी खाल्ली.

सासू सासऱ्यंाना नमस्कार करून निरोप घेतला. जाताना सासरे म्हणाले, "मला या अाधी पाच नातवंडं झालीत, पण या बाळाप्रती काही विशेषच जिव्हाळा वाटतो अाहे, त्याला/तिला सुखरूप घरी अाण.

"अगदी जरूर!" मी अात्मविश्वासाने म्हणाले.

क्रमशः

बाळाचे आगमन - भाग ७ - जन्मानंतर लागणारे तज्ञ, क्लासेस अाणि वस्तु

तज्ञ:

लॅक्टेशन कंसलटंट अाणि ल लेचे लिग:

बाळाला पहिले काही महिने तरी अाईचे दूध पाजायचे असेल तर प्रशिक्षित लॅक्टेशन कंसलटंट अाणि ल लेचे लिग (La Leche League)च्या स्वयंसेविकांची मदत फारच उपयुक्त ठरते. साधारण ६-७ महिन्यात मी अामच्या भागातील ल लेचे लीगच्या मिटींगला जायला लागले. तिथे इतर बायकांचे अनुभव ऐकायला मिळाले. मुख्य म्हणजे घराबाहेर असताना दूध कसे पाजायचे, कामावर परत गेले की करायचे या संबंधी चांगले सल्ले मिळाले.

ल लेचे लिगच्या सदस्यांना वाचनालयातून पुस्तकेही घेता येतात.

पोस्ट पोर्टम डुला:

बाळ जन्माला अाल्यानंतर लागणारी मदत हवी असेल तर पोस्ट पोर्टम डुलांची मदत घेता येते. नातेवाईकांची कुमक मी कामाला जायला लागल्यावर कामी येणार होती. त्यामुळे जन्मानंतर लगेच पोपो डुला लावायचे ठरवले.

पोपो डुला बाळाचं सगळं करण्याबरोबर कपडे धुणे, स्वयंपाक करणे अशी कामंही करतात.

अाठवा महिना लागल्यावर पोपो डुलांचा शोध सुरू केला.

क्लासेस:

इथे बाळंतिण व तिचा साथीदार यांना अपत्य जन्म व पालकत्वासाठी तयार होण्यासाठी विविध विषयांचे क्लासेस असतात. ते सहसा दवाखान्यातर्फेच राबवले जातात. अाम्ही दोघेही लमाझ बर्थिंग क्लास, बाल संगोपन, स्तनपान अश्या क्लासेसला गेलो.

वस्तु:

बाळाचे कपडे, दुपटी, अंघोळीचा टब, खेळणी, पाळणा, क्रिब स्ट्रोलर, कार सीट इ वस्तु सहसा बेबी शॉवरमधेच मिळतात. इतर बहुतेक सर्व वस्तु मी क्रेगजलिस्ट वरून विकत घेतल्या. इतक्या लहान बाळांसाठी भरमसाठ किंमत मोजून नविन वस्तु घेण्यात काही अर्थ अाहे असं मला तरी वाटत नाही.

इथे एक प्रश्नं म्हणजे बाळाला तुमच्या खोलीत झोपवायचं की नाही. हा ज्याचा त्याचा प्रश्नं अाहे.

अाम्ही बाळाला अामच्या खोलीत झोपवणार होतोच. त्यासाठी तीन बाजू असलेला पलंगाला चिकटून ठेवता येतो असा Arms reach कोस्लिपर घ्यायचे ठरवले. तो सुद्धा मला क्रेग्जलिस्टवरच मिळाला.

डिस्पोजेबल डायपर का पुन्हा वापरता येण्याजोगे?

अमेरिकेत रोज ५ लाख डिस्पोजेबल डायपर फेकले जातात. पर्यावरणाची ही हानी टाळायची असेल तर अनेक पर्याय उपलब्ध अाहेत. कापडी डायपर, फ्लशेबल डायपर बाजारात उपलब्ध अाहेत. अाम्ही ५-६ प्रकारचे प्रत्येकी १-२ कापडी डायपर विकत अाणले. एक-दोनदा वापरून कुठले जे बरे वाटतील ते जास्तं अाणायचे असं ठरवलं.

कापडी डायपर घरी धुवायचे की डायपर सर्व्हिस लावायची हे ठरवता येते. वेळ वाचवण्यासाठी अाम्ही सर्व्हिस लावायचे ठरवले. सर्व्हिस लावली की डायपरही तेच देतात असे कळले.

ब्रेस्ट पंप

ब्रेस्ट पंप ही संकल्पना माझ्यासाठी नविन अाणि विचित्रं वाटणारी होती. तरी अखेर मी एक हातपंप विकत घेउन ठेवला.

नंतर कामाला सुरुवात केल्यावर मात्रं मला विजेवर चालणारा पंप घ्यावा लागला.

क्रमशः

बाळाचे आगमन - भाग ६ - तज्ञांची निवड

गर्भारपण व प्रसूती सोपी जावी म्हणून इथे अनेक तज्ञ तुमच्या मदतीला असतात, फक्त त्याची माहिती असायला हवी. या व पुढील लेखात आम्ही कोणकोणत्या तज्ञांकडे गेलो व त्यांची निवड कशी केली ते सांगणार आहे.

१. डॉक्टर का मिडवाईफ?

मिडवाईफसना प्रसूतीला नैसर्गिकरित्या सहाय्य करण्याचे प्रशिक्षण दिलेले असते. नैसर्गिक प्रक्रियेमधे हस्तक्षेप करण्याचे प्रशिक्षण त्यांना नसते. अमेरिकेत प्रत्येक राज्यात मिडवाईफससाठी वेगळे कायदे आहेत. सहसा त्यांना एखाद्या डॉक्टरशी संबधित असावे लागते. हस्तक्षेप करण्याची गरज पडल्यास त्या डॉक्टरांचे सहाय्य मागतात. बरेचदा हॉस्पिटल्समधेही मिडवाईफ्स असतात. आमच्या इथे UNC हॉस्पिटल्समधे मिड्वाईफ्स होत्या.

डॉक्टरांना अर्थातच प्रक्रियेमधे हस्तक्षेप करण्याचे प्रशिक्षण दिलेले असते. उदाहरणार्थ एपिड्युरल देणे, सिझेरियन करणे, कळा सुरू होण्याचे औषध देणे हे डॉक्टर किंवा त्यांच्या हाताखालील प्रशिक्षित नर्सच करू शकतात.

मिडवाईफ्सबद्दल मला खूप उशीरा कळ्ले. आम्ही UNC व बर्थिंग सेंटरच्या मिडवाईफ्सना जाऊन भेटलो. त्यांनी माझ्या प्रश्नांची जितकी चांगली उत्तरे दिली तितकी माझ्या चॅप्पेल बाईंनी कधीच दिली नव्हती. मुख्य म्हणजे मला एकूण लेबर आणि बाळाचा जन्मं याविषयी मनात खूप भिती होती. लहानपणी आमच्या घरी काही अप्रिय घटना घडल्याचे ऐकल्याने त्याचा मनावर नकंळत परिणाम झालेला होता. ती भिती काढायला मिडवाईफ्सनी खूप मदत केली. "निसर्गाने तुला क्षमता दिली आहे, त्यावर तू विश्वास ठेव. तुला भिती वाटली तर लेबर मधेच थांबेल. तुझ्या मनाने शरीराला त्याचे काम करण्यात सहाय्य करायला हवे" असे त्यांनी अगदी पटवून सांगितले. लेबर सुरू झाल्यावर प्रत्येक स्टेजला मिडवाईफ काय करणार, मी काय करायचे हे ही समजावून सांगितले.

२. दवाखाना, बर्थिंग सेंटर का घरच्या घरी?

बाळाचा जन्म सर्व सुविधांनी सज्ज असलेल्या दवाखान्यात करायचा की मिडवाईफ चालवत असलेल्या बर्थिंग सेंटरमधे करायचा की मिडवाईफला बोलवून घरीच करायचे हे ही ठरवता येते.

दवाखाना:
हॉस्पिटलमधल्या बर्थिंग सुविधा दाखवण्यासाठी इथे नियमितपणे टूर आखलेले असतात. जर्मनीतून परत आल्यावर आम्ही भराभर ते टूर घेऊन सर्व फॅसिलिटीज पाहून घेतल्या. हॉस्पिटलची निवड करताना आपल्या कल्पनांची अंमलबजावणी करता येईल असे हॉस्पिटल बघावे. म्हणजे कळा येत असताना इकडे तिकडे जरा चालू देतात की पलंगावरच झोपून ठेवतात. बर्थिंग बॉल, पाण्याचा टब आहे की नाही. तुम्हाला एपिड्युरल घ्यायचे असेल तर ते तिथे उपलब्ध आहे की नाही, बाळंतिणीबरोबर किती लोकांना खोलीत थांता येते असे प्रश्नं विचारावे. सर्वं हॉस्पिटल्समधून आम्हाला UNC हॉस्पिटल आवडले होते. त्यामुळे तिथल्या मिडवाईफ्सकडे जावे असा माझा विचार बरेच दिवस होता.

बर्थिंग सेंटर
बर्थिंग सेंटरचे तत्वज्ञान: गर्भारपण, बाळंतपण हा रोग नाही, ते स्त्री शरीराचे नैसर्गिक कार्य आहे. त्या कार्यात काही स्रियांना वैद्यकिय सहायाची गरज पडू शकते, पण बहुतेक स्त्रिया कुठल्याही वैद्यकिय मदतीशिवाय बाळाला जन्मं देऊ शकतात आणि देत आल्या आहेत. बर्थिंग सेंटरमधे बाळ झाल्यावर ६ ते ८ तासात बाळ बाळंतिणीला घरी पाठवतात. पुढील तपासण्यांसाठी मिडवाईफ्स घरी येतात.
आमच्या इथे एकच बर्थिंग सेंटर आहे. आधी सांगितल्याप्रमाणे तिथे आधुनिक सुविधा व डॉक्टर नसल्याने मला जरा भिती वाटत होती. तिथला टूर घेतला तेव्हा तर ते फारच आवडले होते, पण तरीही तिथे जायचा धीर होत नव्हता. तिथे गेलेल्या अनेक जणींनी त्यांना खूप चांगला अनुभव असल्याचे सांगितले. माझ्या एका मैत्रिणीची मैत्रिण एशली तिथे नर्स म्हणून काम करते असे कळले. एशली मला भेटून माझ्या सर्व शंका दूर करायला तयार झाली. बर्थ सेंटरला स्वतःचे रेप्युटेशन कसे महत्वाचे आहे आणि त्यामुळे त्या जराही रिस्क नं घेता योग्य असेल तेव्हा बाळंतिणीला UNC मधे घेऊन जातात हे तिने सांगितले. वेळ पडल्यास बर्थिंग सेंटरमधून निघून हॉस्पिटलमधे एडमिट व्हायला दहा मिनिटांपेक्षा कमी वेळ लागतो हे तिने खात्रीने सांगितले. त्याशिवाय प्रत्यक्ष UNC तल्या मिडवाईफ्सनी बर्थिंग सेंटरची खूपच तारीफ केली.अशी सगळी माहिती काढल्यावर, अनेक चौकशा केल्यावर अखेर बर्थिंग सेंटरमधे जायचे ठरले.

घरच्या घरी?

या खेपेला तरी तसे करायची आमची हिम्मत नव्हती. तरी तो अनुभव घेतलेल्या बर्‍याच बायांना भेटून त्यांचे अनुभव ऐकले.

३. डुला (Doula)

बाळंतिणीची घरातली व्यक्ती बहुदा तिचा नवरा व आई किंवा एखादी व्यक्ती सहाय्यक म्हणून असते. या व्यक्तिला लेबर व जन्माच्या वेळी मार्गदर्शन करण्यासाठी डुला मदत करते. डुलांना दुखणे कमी करण्याचे (pain management) प्रशिक्षण दिलेले असते. लेबर रूममधे बाळंतिणीला हवे तसे पोषक वातावरण तयार करणे, तिला मसाज करणे, तिला काय हवे नको ते बघणे, तिच्या वतीने डॉक्टर किंवा मिडवाईफशी बोलणे अशी कार्ये त्या करतात. बाळंतिणीला कळा सुरू झाल्यापासून त्यांचे काम सुरू होते आणि बाळाचा जन्म झाला की ते संपते. डुला बाळंतिणीला बर्थ प्लॅन बनवायला मदत करते.

आम्ही इंटरनेटवरून इथे असलेल्या डुलांची माहिती काढली व इतर मैत्रिणींनीही काही नावे दिली. दोन-तीन डुलांना भेटून आम्हीस स्टेसी गुंटरला आमची डुला म्हणून निवडले.

४. लॅक्टेशन कंसल्टंट
बाळाला जन्म देण्याच्या दिव्यातून पार पडल्याबरोबर बाळंतिणीवर नवीन जबाबदारी येऊन पडते ती म्हणजे त्या चिमुकल्या जिवाची काळजी घेणे, त्याचे आरोग्य राखणे व त्याच्यासाठी जे योग्य ते सर्व करणे. त्यातील सर्वात महत्वाचे काम म्हणजे बाळाला मातेचे दूध सुरू करणे. हल्ली जन्मानंतर दोन-तीन तासाच्या आतच स्तनपान सुरू करण्याचा सल्ला दिला जातो. स्तनपान हे नैसर्गिक असले तरी म्हणावे तितके सोपे नसते. या बाबतीत स्त्रीला वेळोवेळी योग्य तो सल्ला मिळावा म्हणून लॅक्टेशन कंसल्टंटस असतात. हल्ली सर्व हॉस्पिटलमधे लॅक्टेशन कन्स्लटंट तैनात असतात, पण आपण स्वतःची कंसल्टंट नेमू शकतो. ती घरी येऊन मदत करते हा सर्वात मोठा फायदा असतो. आम्ही लॅक्टेशन कंसल्टंट निवडली नव्हती. त्याची मला गरज वाटली नव्हती, पण तो निर्णय कसा चुकीचा होता ते पुढे कळेलच.

क्रमशः

बाळाचे आगमन - भाग ५ - इतरांचे सल्ले, अपेक्षा आणि आपली उद्दिष्टे

चॅपेल बाईंकडे आता महिन्यातून एक तपासणी सुरू होती. या तपासणीत युरिन टेस्टमधे साखर व प्रोटिनचे प्रमाण पाहिले जाते, वजन आणि गर्भाशयाची लांबी मोजून बाळाची योग्य वाढ होत असल्याची खातरी करून घेतात. बाकी मला काहीच त्रास नसल्याने ही तपासणी १५ मिनिटात संपत असे.



सहावा महिना लागला तसं पोट जरा दिसायला लागलं. कपडे घट्टं व्हायला लागले होतेच. आतापर्यंत पँटच्या, स्कर्टच्या काजांना रबरबँड लावून एक्स्टेंड करून काम भागले होते त्यानंतर मात्रं मॅटर्निटी स्टोअरमधे जाऊन खास गर्भारपणीचे कपडे विकत आणणे सुरू केले.


व्यायाम करण्याची क्षमता पहिलेपेक्षा फारच कमी झाली. प्रिनेटल योगा नियमितपणे करायला सुरूवात केली. इथे प्रिनेटल योगाचे क्लासेस होते, पण आठवड्यातून काही दिवस क्लासला जाण्यापेक्षा मी एक व्हिडिओ विकत घेतली. त्यामुळे घरच्या घरी नियमितपणे योगासने करता येऊ लागली.
त्याशिवाय रोज चालणे किंवा पोहणे होतेच. व्यायाम, योगासाने व केगल ह्याचा मला खूप फायदा झाला.


दरम्यान नवर्‍याने वाचनालयातून या विषयावर अनेक पुस्तके व व्हिडिओ आणायला सुरूवात केली. त्यामुळे आम्हाला बरीच शास्त्रोक्त माहिती मिळाली. शिवाय इंटरनेटवर दर आठवड्याला बाळाची काय प्रगती होते ह्याचे वेळापत्रक देणार्‍या साईटस आहेत. दर सोमवारी ते उघडून मागच्या आठवड्यात काय बदल झाला असेल आणि आता या आठवड्यात काय प्रगती होणार आहे हे वाचायला मला खूप मजा वाटायची. शिवाय माझ्या इन्श्युरंस कंपनीनेही बरीच माहिती पाठवली. ती ही खूप उपयुक्त होती.
ही सर्व माहिती मिळाल्यावर एकूणच काय अपेक्षा करायची याचा अंदाज आला.


या माहितीच्या आधारावर मी माझ्या ३ अपेक्षा किंवा उद्दिष्टे ठरवलीत:
१. फुल टर्म प्रेग्नन्सी
२. नैसर्गिक बाळंतपण
३. बाळाला पहिले सहा महिने फक्त आणि फक्त आईचे दूधच पाजायचे. (दुधाव्यतिरिक्त दुसरे काहीही अगदी पाणीदेखील पाजायचे नाही)




ही माझी उद्दिष्टे पूर्ण झालीत की नाही हे पुढील भागात तुम्हाला कळेलच.

आता एका महत्वाच्या मुद्याला हात घालते. तो म्हणजे शुभचिंतकांचे सल्ले.
हे माझॆ पहिलेच बाळंतपण असल्याने मला अर्थातच या विषयात शून्य माहिती होती. माझी आई व सासूबाई यांना अनुभव असला तरी इतक्या वर्षांनतर त्यांना फारसे काही आठवत नाहीये आणि आता बराच बदल झाला आहे, या दोन गोष्टी माझ्या लक्षात आल्या.
इतर माझ्या पिढीतल्या बहुतांश नातलग व मैत्रिणींमधे सिझेरियनचेच प्रमाण फारच जास्त आहे आणि स्तनपानाचे प्रमाण फारच कमी आहे. त्यामुळे मला हवा असलेला सल्ला यांच्याकडून फारसा मिळणार नाही हे मी जाणून होते.

बरेच नातेवाईक बोलताना कधी कधी माझे सिझेरियनच होणार हे गृहित धरायचे. असे कोणी म्हटले की मला वाईट वाटायचे व चिडचिड व्हायची. या अवस्थेत स्त्रीच्या शरीरात हार्मोन्सची सारखी उलथापालथ होत असते त्यामुळे तिचा स्वभाव अकारण चिडका, उदास होऊ शकतो. आजूबाजूच्या मंडळींचे उद्देश चांगले असले तरी अशा अवस्थेतील स्त्रीला कशा प्रकारे मदत व सहकार्य करायचे याचे बहुतेकांना अजिबात ज्ञान नसते.

त्यामुळे मी सर्व बाबतीत तज्ञांचाच सल्ला घ्यायचा असे ठरवले होते.

वर्ल्ड व्हेजिटेरियन कॉंग्रेसमधे माझ्या सर्व शंकांचे निरसन झालेले असल्यामुळे मी व्हिगनच रहायचे ठरवले. त्याविषयीही मला बरेच ऐकून घ्यावे लागले. "दूध पीत जा" हा सल्ला मला त्याकाळात व अजूनही अधून मधून मिळतच असतो. गर्भारपणी खानपानात कुठलाही बदल करू नये हे ही त्यांना माहित नसायचे. अखेर अशा सल्ल्यांकडे दुर्लक्ष करायची सवय झाली. आपल्याला त्यांचा सल्ला नको असला तरी त्यामागची त्यांची भावना चांगलीच आहे हे समजून घेतले की त्रास कमी व्हायचा.