Tuesday, January 16, 2007

इटली - भाग ७ मोंताली आणि असीसी


ऑक्टो. १५
आज आमच्या लग्नाचा पहिला वाढदिवस! एक वर्ष कसं भुर्रकन उडुन गेलं! गेल्या वर्षात केलेल्या गमती जमती आठवत आम्ही कुटीतुन बाहेर पडलो. आता कुठे आम्हाला परिसर दिवसा उजेडी बघायला मिळत होता. स्वच्छ ऊन पडलं होतं. कंट्री हाऊसच्या परिसरात जिकडे पहावं तिकडे ऑलिव्हची झाडं आहेत. झाडांना हिरवे गार ऑलिव्ह लगडले होते. झाडावरून काढलेले ऑलीव्ह अजिबात खाण्यालायक नसतात. त्यांच्यावर योग्य ती प्रक्रिया करूनच बाजारात विकले जातात.
चार पाच कुट्या, जेवणाचा हॉल आणि ऑफिस असलेली एक छोटेखानी इमारत आणि त्याच्या शेजारचे चॅपल या इमारती, बाकी सगळे शेत. त्या स्वच्छंदी वातावरणाला एकाच गोष्टीचे गालबोट होते - ते म्हणजे मधुनच येणारे बंदुकीचे आवाज. आजुबाजुच्या जंगलात पक्षांची शिकार करायला बरेच लोक येतात. त्या सगळ्या शिकार्‍यांचे नेम चुकोत, किंवा निरपराध जीवांचे बळी नं घेण्याची सुबुद्धी होवो त्यांना होवो, अशा सदिच्छा व्यक्तं करण्यापलिकडे आम्ही काहीही करू शकत नव्हतो.
कंट्री-हाऊसच्या कुशल स्वयंपाक्यांनी केलेली न्याहारी खाऊन तृप्तं झालो. इतर पाहुण्यांबरोबर गप्पा मारायलाही मजा आली. काही काही पाहुणे तर शाकाहारीही नाहीत पण इथले शांत वातावरण आणि उत्तम जेवण इतर हॉटेल्सला मागे टाकणारे आहे.
आजच्या आमच्या सकाळच्या न्याहारीचे फोटो पहा:


जाता जाता चॅपल मधे डोकावलो आणि आश्चर्याचा धक्काच बसला. बाहेरुन चॅपल असले तरी आत चक्कं देऊळच होते. गणेशाची मुर्ती, कुठल्या तरी योगी साधुंचा फोटो आणि त्रिशुळ. इतकेच नव्हे तर बाजाची पेटी, तबला आणि तानपुराही बाजुला सजवुन ठेवला होता. कंट्री-हाऊसचे मालक भारतात जाऊन खयाल गायकी शिकुन आले म्हणे. आता ते गातबित नाहीत, पण त्या आठवणी मात्रं त्यांनी जपुन ठेवल्या आहेत.
त्या चॅपलचे तसेच बाहेरच्या परिसराचे फोटो बघा:




कंट्री हाऊसचे मालक आणि इतर पाहुणे यांच्याकडुन आजुबाजुला काय काय बघता येईल त्याची माहिती, नकाशे इ. घेतले. पाश्चिमात्य जगात शाकाहाराचे आद्य प्रवर्तक सेंट फ्रॅंसिस यांच्या असीसी या गावात जायचे ठरवले.
असिसीत पोचल्यावर आधी द बॅसिलिका ऑफ सॅंता मारिया देलि अन्जेली नावाचे चर्च लागते. हे चर्च जगातले सातवे मोठे चर्च आहे. चर्चच्या आतील पोर्झुंकोला चॅपल ११ व्य शतकात बांधले गेले. तिथेच संत फ्रॅन्सिस यांच्या कार्यामुळे फ्रॅन्सिस्कन ऑर्डरच्या जन्म झाला. इथल्याच चॅपेल्ला दि ट्रान्झिटो मधे संत फ्रॅन्सिस यांचे निधन झाले. त्यानंतर वाढत्या संख्येने इथे येणार्‍या यात्रेकरुंची सोय करण्यासाठी बॅसेलिकाचे बांधकाम सुरु झाले. बांधकामालाच मुळी शंभर वर्षे लागालीत. (इ.स. १५५९ ते १६६७). बॅसिलिकामधे बिना काट्यांच्या गुलाबांची बाग आहे. संत फ्रॅन्सिस यांच्या चमत्कारामुळे बागेतील गुलाबाचे काटे नाहीसे झाले अशी आख्यायिका प्रचलित आहे. हा झाला बॅसेलिकाचा इतिहास. मात्रं आम्ही गेलो त्यावेळी बॅसेलिका बंद होता. त्यामुळे आम्हाला बाहेरुनच बघण्यात समाधान मानावे लागले. बॅसेलिकाच्या बाहेर काही फेरीवाले होते. तिथुन इटालियन हस्तकलेचा नमुना असलेला एक फ्रॉक माझ्या (भारतातल्या) भाचीसाठी विकत घेतला. आता आमचा इटली दौरा जवळपास संपत आला असुन मला इथून पुढे भारतात जाण्याचे वेध लागले आहेत. दिवाळीच्या सुमारास भारतात जायला मिळत असल्यामुळे निरनिराळे पदार्थ खाण्याची स्वप्ने पडु लागली आहेत. "आत्ता या क्षणी तुला पुरण पोळी किंवा इटलीतला पिझ्झा या पैकी एक काही तरी निवडावे लागले तर तू कशाची निवड करशील?" असा प्रश्न नवर्‍याने विचारला असता "अर्थातच पुरण पोळी" हे उत्तर ऐकुन त्याला आश्चर्यच वाटले. (त्या कमनशिबी खवय्याला पुरण पोळी आवडत नाही.) असो.
असिसी गाव दोन भागात विभागलेले आहे. सपाट भाग आणि डोंगराचा भाग.
सपाट भाग मागे टाकुन आम्ही डोंगरावर आलो. तिथुन डोंगराचा घेतलेला फोटो या लेखाच्या सुरवातीला दिला आहे. पार्किंग मिळणे जरा कठीणच गेले. इटली मधली इतर गावे आणि असिसी मधला मुख्य फरक म्हणजे इतर गावांमधे टुरिस्ट असतात, पण असिसीमधे मात्रं भाविक यात्रेकरू मोठ्या संख्येने येतात.
एरवी आम्ही दोघेही देव-धर्म या प्रकारापासुन चार हात दूरच असतो. पण गोरगरीब तसेच प्राणिमात्रांचे कनवाळु संत फॅन्सिस यांच्या चर्चमधे आमच्या लग्नाच्या वाढदिवसाच्या दिवशी येण्याचा आम्हाला विशेष आनंद वाटत होता.
एका श्रीमंत व्यापार्‍याच्या घरात जन्माला आलेल्या संत फॅन्सिस यांनी सुखांचा त्याग करून गरीबांची सेवा करायचे व्रत घेतले.
संत फ्रॅन्सिस यांच्या विषयी अधिक माहिती साठी : http://en.wikipedia.org/wiki/Francis_of_Assisi

असिसीच्या उंच सखल भागात फिरताना वाटसरुंच्या गर्दीतुन वाट काढतच जावे लागत होते. थंडगार वारा वाहत होता. पार्किंग मधुन खाली आल्याबरोबर सॅन रुफिनी चर्च लागले. काही वर्षांपूर्वी असिसीमधे एक भुकंप आला. त्यामधे चर्चचे बरेच नुकसान झाले. त्या दरम्यान चर्चच्या खाली एक प्राचीन रोमन वास्तु असल्याचे निदर्शनास आले. तो भाग लोकांना दिसावा म्हणुन मुख्य चर्चच्या फरशीला पारदर्शक काचा बसवल्या आहेत.
नवर्‍याच्या यादीत असिसीमधल्या एका व्हेजिटेरियन रेस्टॉरेंटचे नाव होते हे त्याला आठवले. चिंचोळ्या बोळीतले ते रेस्टॉरेंट शोधुन काढले. रेस्टॉरेंट अगदी बंद व्हायची वेळ आली होती, पण काही गिर्‍हाइकं रेंगाळली होती. त्यामुळे आत प्रवेश मिळाला. तिथे उम्ब्रियन पास्ता, पालेभाज्यांची परतलेली भाजी इ. खाउन जरा तरतरी आली.

आता मोर्चा संत फ्रॅन्सिस यांच्या बॅसिलिकाकडे वळवला. यात्रेकरुंच्या झुंडी आणि धर्माचा अभ्यास करणारे विद्यार्थी यांनी बॅसिलिका गजबजलेला होता. आपल्या भारतातल्या केरळ मधुन आलेल्या अनेक नन्स देखिल दिसल्या. चर्चमधे कसली तरी सर्व्हिस (पुजा) सुरु होती. टुरिस्ट लोकांनी भाविकांच्या मधे येऊ नये म्हणुन सुरक्षा रक्षक तैनात केले होते.
चर्चच्या खालच्या भागात संत फ्रॅन्सिस यांचे पार्थिव शरीर ठेवले आहे हे ऐकुन मला धक्काच बसला. कारण आपल्या गोव्याच्या एका चर्च मधेही संत फ्रॅन्सिस यांच्या पार्थिवाचे मी याची देही याची डोळा दर्शन घेतले आहे!! नंतर माहिती काढल्यावर कळले की गोव्याचे संत फ्रॅन्सिस ते असिसीचे नसुन स्पेनमधील संत फ्रॅन्सिस झेवियर आहेत. एक उलगडा झाला. एक मात्रं खरे की असिसीच्या संत फ्रॅन्सिस यांच्या चमत्काराच्या शक्तीवर अनेक भाविकांचा विश्वास होता. ती शक्ती आपल्याला लाभावी म्हणुन त्यांचा पार्थिवावरुन काही तरी घेण्यासाठी इतके लोक प्रयत्नं करत होते की त्यांचा देह विशेष संरक्षणाखाली लपवुन ठेवण्यात आला. असो. तर संत फ्रॅन्सिस यांच्या पार्थिव देहाचे दर्शन घेऊन (म्हणजे एका बंद शवपेटीकडे बघुन) पुन्हा चर्चच्या बाहेरच्या मोकळ्या प्रांगणात आलो.

त्यानंतर जिना चढुन तिसर्‍या मजल्यावर गेलो. "जातो" या प्रसिद्ध चित्रकारानी चितारलेले संत फ्रॅन्सिस यांच्या जिवनावरील फ्रेस्कोज तिथे बघायला मिळाले. बाहेरच्या गवतावरचे शांती चिन्ह (PAX - म्हणजे peace)आकारलेले आहे.
असिसी मधे, विशेषत: संत फ्रॅन्सिस बॅसिलिकामधे अगदी भारतिय तिर्थक्षेत्रासारखे वातावरण असल्या सारखे मला वाटले - भिकारी आणि पंडे वगळता. अर्थात मला असे का वाटते ते ही काही सांगता येत नाही. कारण भारतात फिरताना तिर्थक्षेत्रं टाळण्याकडेच माझा कल असतो.
बॅसिलिका पाहुन झाल्यावर पुन्हा गावात इकडुन तिकडे उगाच भटकलो. आता प्रवास संपत आलेला आहे. इटलीतुन चांगल्या प्रतीचे ऑलिव्हचे तेल न्यायचे होते, ते विकत घेतले.
अंधार पडायला लागला तसे परत मोंतालीकडे जायला निघालो. ट्रॅफिक सर्कलमधे गोंधळ झाल्याने चुकीच्याच रस्त्याला लागलो. नकाशात बघुन पर्यायी मार्ग शोधुन काढला.
कंट्री हाऊस मधे परत आलो ते थेट पानावरच बसलो. आजच्या आमच्या जेवणाचे काही फोटो बघा:






आता इतके सुग्रास अन्नं आणि इतर पाहुण्यांसोबतच्या गप्पा यात वेळेचे भान कोणाला रहाणार? अखेर मालकांनी जवळ जवळ जबरजस्तीने आम्हाला पानावरुन उठवले. बाहेर पडलो तेव्हा सुंदर चांदणे पडले होते. त्या तारकांकडे पहात आमच्या कुटीकडे चालु लागलो.
उद्या या स्वप्नवत दुनियेचा निरोप घ्यायचा आहे.. हे चांदणं आज अनुभवुन घेवु म्हणुन कितीतरी वेळ दोघे आकाशाकडे बघत राहिलो....

No comments: