Sunday, July 23, 2006

केप कॉड्ची एलिजाबेथ

माझ्या सासरच्या सगळ्या मंडळींनी जुलै महिन्यात कनेक्टिकट मधे भेटायचे असे ठरले होते. तर त्याला जोडुन केप कॉड्ला जावे असा आम्ही बेत आखला. कनेक्टिक्ट मधे वाढलेल्या माझ्या नवर्‍याने अनेकवेळा केप कॉड्मधे सायकलवरुन भ्रमंती केलेली आहे. त्या आठवणींना उजाळा देण्यासाठी त्याने स्वत:ची सायकलही जाताना गाडीत कोंबली होती.

सर्व्हासचे सदस्या असल्यामुळे आम्ही कुठलाही प्रवास आखतांना आधी तिथे कोणी सर्व्हास सदस्य आहे का ते बघतो. सर्व्हास हा युनायटेड नेशन्सचा एक उपक्रम आहे. http://www.servas.org/ जगभरातील शांतीप्रिय नागरिकांचे आपसात संबंध प्रस्थापित व्हावेत, त्यातुन निर्माण होणार्‍या सामंजस्य आणि देवाण घेवाणीतुन शांतीचा मार्ग शोधला जावा, ही संघटनेची उद्दिष्टे आहेत.
तर केप-कॉड्मधे एलिजाबेथ(लिजा) आणि लिओ हे दांपत्य यादीत होते, म्हणुन नवर्‍याने त्यांच्याशी ईमेल व्यवहार (म्हणजे पत्र व्यवहार म्हणतो तसं) सुरु केला आणि काय आश्चर्य!!! आमच्या प्रमाणे ते दोघेही व्हिगन (व्हेजिटेरियन, पण कुठलाही प्राणिजन्य पदार्थ उदा. दुध, मध, अंडी इ. नं खाणारे) आहेत हे कळले. मग काय, तिथेच रहायचे असे ठरले.
लिओ रिटायर्ड शिशुतज्ञ तर लिजा फिजिओथेरपिस्ट आहे. आणि त्या दोघांनी आपापल्या क्षेत्रात खुप यश संपादन केले आहे, पुस्तके लिहिली आहेत आणि गरिब देशात जाऊन समाजकार्यही केलं आहे असं कळलं.
तर कनेक्टिकट्चा कार्यक्रम आटपुन आम्ही रमत गमत लिजा आणि लिओ यांच्या घरी पोचलो. ४ जुलै असल्यामुळे सगळ्यांनी मिळुन प्रॉव्हिन्स्टाउनला जाऊन फटाके बघायचे असा बेत होता.
तलावाच्या काठावरील प्रशस्तं घर बघुन मन प्रसन्नं झालं होतं. पुढ्चे दोन तीन दिवस लिजा आणि लिओच्या सहवासात आणि केप कॉड्च्या निसर्ग सौंदर्याचा आनंद लुट्ण्यात गेले. पण या प्रवासातील सर्वात लक्षात रहाण्यासारखी गोष्टं म्हणजे स्वत: लिजा, तिचे विचार आणि कार्य.
अमेरिकन समाजात आजही प्रचलित असलेल्या सरकमसिजन या अनिष्टं प्रथेच्या विरुद्ध आवाज उठवण्याचे काम करणार्‍या संस्थेमधे ती अनेक वर्षांपासुन सेवाभावी कार्य करते आहे.

लिजा आणि लिओ या दांपत्याने अनेक वेळा आपल्या यशस्वी प्रॅक्टिस मधुन वेळ काढुन आशिया आणि आफ़्रिकेतल्या गरिब देशात जाऊन तिथल्या लोकांना आपल्या ज्ञानाचा उपयोग करुन दिला आहे.
लिजा अनेक वेळा भारतात जाऊन आली आहे - इतकेच नव्हे, तर तिने एका हिंदी सिनेमातही काम केले आहे. (सिनेमाचे नाव मात्र तिला आठवत नाही.)

स्त्रियांची प्रसुती शक्य तितक्या वेळी घरच्या घरी व्हावी - तिच्या मुलाचा जन्मं त्यांच्या राहत्या घरातच झालेला आहे.

खाण्याचा सवयींबद्द्लची तिची मते अशी आहेत: व्हेजिटेरियन लोक दुध, तुप खाऊन स्वत:ची तब्येत खराब करुन घेतात. त्यापेक्षा आठवड्यातुन एक-दोनदा मांसाहार करणे आरोग्याच्या द्रूष्टीने चांगले. या मताचे समर्थन करण्यासाठी ती जपानचे उदाहरण देते. अमेरिकेनी युद्धानंतर जपानी लोकांना दुधाचे पदार्थ खायला शिकवले (स्वत:चा माल खपवण्यासाठी) आणि वीस वर्षानंतर जपान मधे स्त्रियांमधे पहिल्यांदा स्तनाच्या कॅन्सरच्या केसेस दिसु लागल्या.

एड्सवर उपाय म्हणुन सामान्यत: प्रचलित असलेले कॉकटेल हेच लोकांना मारण्यास कारणीभूत ठरते आहे. बिल गेट्सचे बिल ऍंड मेलिंडा फ़ाउंडेशनने हे कॉकटेल पाजुन अनेक लोकांना मारते आहे आणि त्यांना आता वॉरेन बफ़ेट्चाही पैसा मिळाल्याने जास्तीच लोक मरणार आहेत.


पाश्चात्त्यपद्धतीपेक्षा भारतीय शौचालये तब्येतीच्या द्रुष्टीने चांगली आहेत. लिजा स्वत: त्या पद्धतीचा वापर करते.

लिजाच्या या मतांमधे कितपत तत्थ्य आहे हे मला माहित नाही, पण लिजा ही वर्षांनुवर्षाचा अनुभव असलेली विदुषी आहे. यातील बर्‍याच विषयांवर तिने पुस्तकं लिहिली आहेत हे मात्रं खरे!!!!